စေလဦးပုည၏ သဂၤါယနာမွတ္တမ္း

က်ေနာ္စာအုပ္တစ္အုပ္ ဖတ္ျဖစ္တယ္ဗ် အဲဒီစာအုပ္ကေတာ့ အခုဆိုရင္ ရွားပါးစာရင္း၀င္ေနပါျပီ ဒီအထဲက ဗဟုသုတအခ်ဳိ႔ကို မွ်ေ၀ခ်င္တဲ့စိတ္က တားမႏုိင္ဆီးမရျဖစ္လာလို႕ ေလာေလာဆယ္ေရးေနတဲ့ ေထရ၀ါဒကို ဦးခိုက္ျခင္း အပိုင္း (၂)ကို ရပ္ျပီး ၾကား ျဖတ္ တင္လိုက္တာပါ အဲ မွားတာမွန္တာကေတာ့ပညာရွင္ေတြေျပာၾကပါလိမ့္မယ္က်ေနာ္အေနန႕ဲကကေတာ့ဒီစာကို ဖတ္ ျပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ေရွးကလူၾကီးေတြ သာသနာေတာ္ဆိုတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕အဆံုးအမထြန္းကားျပန္႔ ပြါးေရး သန္႔ရွင္းတည္တန္႔ေရးအတြက္ အလုပ္ေတြအမ်ားၾကီး လုပ္ခဲ့ၾကတယ္ အခု က်ေနာ္တို႔အလွည့္ လို႔ေတြးမိတယ္…“လာ ၾကက်ေနာ္တို႕အတူတူ လုပ္ၾကမယ္” ။

စာအုပ္နာမယ္က သာသနမုခက်မ္း

ေရးတဲ့သူက ဆရာၾကီးဦျမသိန္းထြန္း

(ပိဋကတ္တၱရပါရဂူ-၀ိပႆနာဓမၼပါေမာကၡ)

( ထြဋ္ေခါင္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ေျမး)

အၾကိမ္က (တတိယအၾကိမ္)

ခုႏွစ္က (ျမန္မာ ၁၃၁၄ ခု)

ပုံနိပ္တိုက္က ေယာဂီပုံနိပ္တိုက္ ၂၄၅-လြီစၥလမ္း ၊ရန္ကုန္

ထုတ္ေ၀သူက ဦးေမာင္ၾကီး (ဆန္းလိုက္)

၂၈၃- ကရစ္လမ္း၊ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္း။

တန္ဖိုး ၂- က်ပ္တဲ့

အဲဒီအထဲက ဖတ္ရတာကို ျပန္ေျပာျပေၾကာင္းပါခင္ ဗ် ဒီအထဲမွာသဂၤါယနာ ဆိုတဲ့အခန္းပါပါတယ္

တစ္ျခား ေတာ္ ေတာ္နက္တဲ့၀ိပႆနာ ပြားနည္းေတြလည္းရွိပါတယ္ က်ေနာ္မၾကားေတာင္ မၾကားဘူးပါဘူးခင္ဗ် တခ်ဳိ႔ဆရာေတာ္ ေတြ ၊လူပုဂၢဳိလ္ေတြရဲ႕နည္းေတြပါတယ္၀ိပႆနာအေၾကာင္းကို ရွင္ျပထားတာပါ။ အခုက်ေနာ္ျပန္ေျပာတာက သဂၤါယနာဆိုတဲ့ အခန္းပါ။

ရြာစဥ္ရြာစားမင္းလွ သခၤယာဘြဲ႕ခံ စေလဦပုံညစီရင္အပ္ေသာ သာသနပေ၀ဏိယအလကာၤ၌ မင္းတံုးမင္းအထိ (၁၁)ၾကိမ္ေျမာက္သဂၤါယနာတင္ျပီးေၾကာင္းကိုေတြ႔ရသည္။


ပ႒မသဂၤါယနာ။ ။ ရာဇျဂိဳလ္ျပည္၊အဇာတသတ္မင္းသည္၊ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံျပီးေနာက္ ေလးလေျမာက္တြင္ အရွင္မဟာကႆပ ရဟႏၱာၾကီးကိုအမႈဳးျပဳ၍ ရဟႏၱာျမတ္ ၅၀၀ တို႔နဲ႔(ရ) လ တိုင္တိုင္ သဂၤါယနာတင္သည္။


ဒုတိယသဂၤါယနာ။ ။ေ၀သာလီျပည္ ကာလာေသာက မင္းသည္၊သာသနာႏွစ္ ၁၀၀ ၌ အရွင္မဟာယသ ရဟႏၱာၾကီးကိုအမွဴးထား၍ရဟႏၱာ(၇၀၀) တို႔နဲ႕အတူ(၈) လတိုင္သဂၤါ ယနာတင္သည္။


တတိယသဂၤါယနာ။ ။ပါဋလိပုဋ္ သီရီဓမၼာေသာက မင္ၾကီး သာသနာႏွစ္ ၂၃၅ ႏွစ္၌အရွင္မဟာေမာဂၢလိတိႆပုတၱမေထရ္ ၾကီးအမွဴးျပဳ၍ ရဟႏၱာ(၁၀၀၀)နဲ႕ (၉)လ လုံး သဂၤါယနာ တင္ပါသည္။


စတၱဳထသဂၤါယနာ။ ။လကာၤဒီပကၽြန္း ၀ဋ္ဋ၈ါမဏိမင္းသည္ သာသနာႏွစ္ (၄၅၀)၌ ရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ကိုအမွဴးထားလွ်က္ ရဟႏၻာၾကီး (၅၀၀)တို႕နဲ႔ေပထက္အကၡရာတင္သည္။


ပဥၥမသဂၤါယနာ ။ ။ သာဂလျပည့္ရွင္မိလိႏၵမင္ၾကီးသည္ သာသနာႏွစ္(၅၀၀)၌ ရွင္နာဂသိန္ကိုအမွဴးထား၍ သဂၤါယနာတင္သည္။


ဆ႒မသဂၤါယနာ။ ။ သု၀ဏၰဘုမၼိသထုံျပည္ဓမၼပါလမင္းသည္ သာသနာႏွစ္(၉၅၆)၌ ရွင္မဟာ ဗုဒၶ ေဃာသနဲ႕တိုင္ပင္၍ ပိဋကတ္သုံးပုံ၏အက်ဥ္းဂါထာေပါင္းတသိန္းေလးေသာင္း ရွိေသာ ၀ိသုဒၶိမဂ္အပါ၀င္ သဂၤါယနာတင္သည.္။


သတၱမသဂၤါယနာ။ ။ ပုဂံျပည္အေနာ္ရထာမင္းသည္ သာသနာႏွစ္(၁၆၀၁)ႏွစ္၌၊အတိုရသႏွစ္ ၄၉၁ ႏွစ္တြင္၊ ရဟႏၱာရွင္အရဟံကို အမွဴးျပဳလွ်က္၊ရဟႏၱာ(၁၀၀၀) တို႔နဲ႕အတူသဂၤါယနာတင္သည္။


အ႒မသဂၤါယနာ ။ ။ ရတနာပူရအင္း၀ျမိဳ႕ေတာ္၌ သာသနာႏွစ္(၂၀၇၀)ျပည့္၊သကၠရာဇ္(၈၈၈) ခုႏွစ္ ရွမ္းသိုဟန္ဘြားသည္၊ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကိုဖ်က္ဆီးပစ္ရာတျပက္ျမိဳ႕သားရွင္တိႆဇနနဲ႔ဒုတိယေဇတ၀န္ဆရာေတာ္တို႕၊ညွိႏုိင္းတိုင္ပင္ၾကကာသဂၤါယနာတင္ၾကသည္။

န၀မသဂၤါယနာ ။ ။ ရတနာသိခၤ ကုန္းေဘာင္ျပည္၊အေလာင္းမင္းတရားၾကီးသည္၊သာသနာႏွစ္ (၂၂၉၇)ႏွစ္၌သကၠရာဇ္ ၁၁၁၅ ခုႏွစ္တြင္၊ မဟာအတုလယသဓမၼရာဇာဂုရု၊နာမံေတာ္ရွိေသာ မေထရ္ၾကီး ကိုအမွဴးျပဳ၍ သဂၤါယနာတင္သည္။


ဒသမသဂၤါယနာ။ ။ အင္း၀ျပည္စဥ္႕ကူမင္းသည္သသသနာႏွစ္(၂၃၂၀)ႏွစ္၊သကၠရာဇ္(၁၁၃၈) ခုႏွစ္တြင္၊ ရွင္၇င္းမတိမာန္၊ရွင္နႏၵမာလာတို႔နဲ႕သဂၤါယနာတင္သည္။



ဧကဒသမသဂ္ါယနာ။ ။ရတနာပုံမႏၱေလးေနျပည္ေတာ္မင္းတံုးမင္းျမတ္သည္၊သာသနာႏွစ္(၂၄၁၅)ႏွစ္ သကၠရာဇ္(၁၂၃၃)ခုႏွစ္၌၊ပရိယတၱိ၀ိသာရဒသီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္ေတာ္မူေသာရာဇဂုရုတံဆိပ္ေတာ္ရ၊ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ပိဋကတ္သုံးပုံ၌၊လိမၼာေတာ္မူၾကကုန္ေသာ၊ရဟန္း(၂၀၀၀)တို႕အျပင္၊အတြင္း ၀န္ခန္းပတ္ျမိဳ႕စားၾကီးမင္းၾကီးမဟာဥဇနာ၊ေယာျမိဳ႕စားမင္းၾကီးမင္းလွမဟာစည္သူ၊သံေတာ္ဆင့္မိုင္းခိုင္းျမိဳ႕စားသီရိေဇယ်သူ၊ သံေတာ္ဆင့္ေနမ်ဳိးရာဇစည္သူတို႕ကိုၾကပ္ေစ၍(၅)ႏွစ္ေက်ာ္မွ်ေရးသားထုလုပ္ေစေသာ၊ ၀ိနည္း၅က်မ္းပါဠိ္ေတာ္ေက်ာက္ခ်ပ္ေရ(၁၀၀)အဘိဓမၼာခုႏွစ္က်မ္းပါဠိေတာ္ေက်ာက္ခ်ပ္ေရ (၂၀၈)ခ်ပ္၊သုတ္သုံက်မ္းပါဠိေတာ္ေက်ာက္ခ်ပ္ေရ(၄၁၀)တို႕ကိုကုသိုလ္ေတာ္၊ေလာကမာရဇိန္ေစတီေတာ္ၾကီးအတြင္း၊အုတ္ျပာႆတ္ဂူ၊(၇၂၈)လံုးတည္ေတာ္မူ၍စုစုေပါင္းေက်ာက္ခ်ပ္ေရ(၇၂၈)တြင္၊ ေက်ာက္စာပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို၊ေသလကၡရသဂၤါယနာတင္သည္။

ဒါစေလဦးပုံညရဲ႕သဂၤါယနာတင္စာရင္းပါ၊ပဥၥမအၾကိမ္ကေန၊ဒသမအၾကိမ္ထိသဂၤါယနာတင္စာရင္းဟု ဆရာေတာ္ၾကီပညာရွင္ၾကီးမ်ားအမွတ္မယူေသာ္လည္း၊ေရွးျမန္မာတို႔သည္မိမိတို႔၏စြမ္းေအားရွိသေလာက္ သာသနာေတာ္တည့္တန္႔ေရး၊သန္႕ရွင္းေရး၊ျပန္႔ပြါးေရးကို၊ဦးလည္မသုံထမ္းရီကခဲ့ၾကပါသည္ဆိုေသာအေထာက္ထား ကိုျပနုိင္ခဲ့ပါသည္ဟုဆိရပါမည္၊

အခုေသာ္ကား သာသနာေတာ္အရွည္တည္တံ့ေနေစရန္ အကၽြန္တို႔၀န္သာျဖစ္ေတာ့အံ့။